Image
Παρασκευή 17 Ιανουαρίου 2025 14:36 Ελλάδα
 

Δράμα: Αναβιώνει το έθιμο του “κουρμπανιού” στο Καλαμπάκι ανήμερα του Αγίου Αθανασίου

Ανήμερα του Αγίου Αθανασίου στο Καλαμπάκι της ακριτικής Δράμας αναβιώνει το φημισμένο «κουρμπάνι», ένα από τα μακροβιότερα έθιμα που είναι άρρηκτα δεμένο με την πλούσια παράδοση των κατοίκων που ήρθαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία. Το κουρμπάνι, που κάθε χρόνο διοργανώνουν με πολλή φροντίδα τα μέλη του πολιτιστικού συλλόγου του χωριού, με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού αποτελεί πλέον εγγεγραμμένο στοιχείο στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας. Οι προετοιμασίες για το μεγάλο αυτό λαϊκό παραδοσιακό πανηγύρι ξεκινούν αμέσως μετά τα Φώτα και κορυφώνονται, σήμερα και αύριο, με το άναμμα των καζανιών και την προετοιμασία του φαγητού.
 
«Το κουρμπάνι στις 18 Ιανουαρίου, στον Άη Θανάση, είναι από τα ελάχιστα γνήσια πανηγύρια που απέμειναν και συνεχίζουν με τον ίδιο τρόπο στο νέο τόπο εγκατάστασης εδώ και εκατό χρόνια», επισημαίνει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, η πρόεδρος του μορφωτικού πολιτιστικού συλλόγου, Αθανασία Θεοδωρίδου. «Το κουρμπάνι», σημειώνει, «με το πέρασμα των ετών μετεξελίχθηκε από έθιμο μιας προσφυγικής ομάδας σε μια συλλογική έκφραση της κοινότητας που κατάφερε να διαμορφώσει την κοινή ταυτότητα πάνω σε μια μνήμη που δεν ήταν κοινή. Το κουρμπάνι δεν είναι απλώς ένα έθιμο, είναι η συνάντηση τριών γενιών που κρατούν την υπόσχεση που δόθηκε από τους πρώτους κατοίκους του χωριού».
 
Το κουρμπάνι είναι μια συλλογική προσπάθεια των κατοίκων
 
Οι αλλαγές που αναγκαστικά έχουν επέλθει στη διαδικασία του εθίμου αφορούν μόνον στους τρόπους που επιτυγχάνεται η ασφάλεια, η υγιεινή και οι σύγχρονες συνθήκες εθελοντικής εργασίας για τους ανθρώπους που προσφέρουν τον κόπο και τον χρόνο τους για να συνεχίσουν την παράδοση των προγόνων τους. Έτσι, το κουρμπάνι στο Καλαμπάκι της Δράμας, κατάφερε να διατηρήσει τον αρχικό του χαρακτήρα, δηλαδή την καθολική συμμετοχή, τον πυρήνα τέλεσής και την ακολουθία που κάθε πράξη έχει, συνενώνοντας ταυτόχρονα όλους όσοι επέλεξαν να ζήσουν στο χωριό, διαμορφώνοντας ένα κοινό σημείο αναφοράς. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του κουρμπανιού αποτελούν προσφορά όλων των μελών της κοινότητας, δίνοντας σε όλους αυτοδίκαια το δικαίωμα να συμμετέχουν σε αυτή την παραδοσιακή γιορτή και να λάβουν μερίδιο από το φαγητό. «Η πρακτική αυτή διαφυλάσσει τον πάνδημο και διαγενεακό χαρακτήρα τους εθίμου», τονίζει με έμφαση η κ. Θεοδωρίδου.
 
Η πολύτιμη συμβολή των «κουρμπαντζήδων» στην προετοιμασία
 
Κάθε στάδιο παρασκευής του κουρμπανιού πραγματοποιείται μόνο από εθελοντές. Ξεκινούν από τη γύρα στο χωριό για να μαζέψουν τα υλικά και συνεχίζεται με την ετοιμασία του χώρου, το άλεσμα για την παρασκευή του πλιγουριού, τη μεταφορά του κρέατος, το τελετουργικό άναμμα των καζανιών, την ολονύχτια προετοιμασία, το γλέντι που ξεκινάει την παραμονή και συνεχίζει την επόμενη μέρα, το μοίρασμα του κουρμπανιού σε όλους ανεξαιρέτως τους κατοίκους του χωριού και τους συμμετέχοντες στο πανηγύρι, μέχρι το καθάρισμα τις επόμενες ημέρες.
 
«Όποιες κι αν είναι οι καιρικές συνθήκες», σημειώνει η κ. Θεοδωρίδου, «το έθιμο πραγματοποιείται χάρη στο μεράκι και την αγάπη των εθελοντών και των μελών του συλλόγου, των “ κουρμπαντζήδων”. Έτσι και φέτος ξεκινήσαμε με τη “ γύρα” στο χωριό, την Κυριακή 7 Ιανουαρίου. Όλα τα σπίτια πρόσφεραν για το κουρμπάνι. Μικροί και μεγάλοι κουρμπαντζήδες γύρισαν το χωριό πόρτα πόρτα συνεχίζοντας την παράδοση που τους κληροδοτήθηκε. Τις επόμενες μέρες ετοιμάσαμε το χώρο τέλεσης του εθίμου που φέτος έχει πλήρως ανακαινιστεί με τη φροντίδα του συλλόγου και την αρωγή πολύτιμων χορηγών. Φροντίζουμε να είναι όλα στη θέση τους, ώστε να μπορέσουν όλοι να μετέχουν στο μεγαλύτερο πανηγύρι του νομού μας και να μοιραστούν μαζί μας τη φλόγα της παράδοσης που εξακολουθεί να ζεσταίνει τις καρδιές των νέων ανθρώπων κάθε ηλικίας έναν αιώνα τώρα».
 
Το «κουρμπάνι» αναβιώνει αδιάλειπτα εκατό χρόνια τώρα, καθώς χρονολογείται από το 1922 και ανάγεται στους κατοίκους από το Κρυόνερο της ανατολικής Θράκης. Οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν στο Καλαμπάκι και σε άλλες περιοχές της ανατολικής Μακεδονίας, δεν ξέχασαν όσα τους ένωναν με τις πατρογονικές εστίες. Ήθη, έθιμα, παραδόσεις, γιορτές, τραγούδια, πανηγύρια και γλέντια που δεν αφήνουν το μυαλό να ξεχάσει και τις μνήμες να ξεφτίσουν στο πέρασμα του χρόνου. Από το 1979, έτος ίδρυσης του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου, το «κουρμπάνι» αναβιώνει και οργανώνεται με την αποκλειστική ευθύνη, των μελών του συλλόγου.
 
Το ιερό ελάφι που έστελνε ο Θεός
 
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Θεός, κάθε χρόνο, το ξημέρωμα της γιορτής του Αγίου Αθανασίου έστελνε στο προαύλιο του ναού των Κρυονεριτών ένα ελάφι, το οποίο αφού ξεκουραζόταν, «θυσιαζόταν» με την ευλογία του ιερέα, νωρίς το πρωί της γιορτής, από τους «κουρμπαντζήδες», οι οποίοι το μαγείρευαν και στη συνέχεια το μοίραζαν σε όλους τους κατοίκους.
 
Μια χρονιά που τα χιόνια ήταν πολλά, το ελάφι άργησε να έρθει και οι «κουρμπαντζήδες» θορυβημένοι από την καθυστέρηση, επέσπευσαν τη θυσία χωρίς να το αφήσουν να ξεκουραστεί, όπως το έθιμο απαιτούσε. Έκτοτε, το ελάφι δεν ξαναφάνηκε ίσως γιατί, όπως πίστευαν οι Κρυονερίτες, ο Θεός θύμωσε μαζί τους επειδή δεν τήρησαν τους κανόνες της θυσίας. Από τότε, στη θέση του ελαφιού χρησιμοποιούσαν ταύρο ή αγελάδα.

Δεiτε επiσης...

Post
Ελλάδα Παρασκευή 14.02.2025

Ποια ονόματα γιορτάζουν σήμερα 14/2/25

Σήμερα, Παρασκευή 14 Φεβρουαρίου, η εκκλησία τιμά τη μνήμη των Ουαλεντίνου Ιερομάρτυρος και Ουαλεντίνου επισκόπου. Ο Ουαλεντίνος ή Βαλεντίνος ήταν επίσκοπος στο Τέρνι και μαρτύρησε, άγνωστο πότε, σ

Post
Ελλάδα Παρασκευή 14.02.2025

Πρόγνωση του καιρού για σήμερα 14/2/25

Στη Μακεδονία και τη Θράκη νεφώσεις παροδικά αυξημένες με ασθενείς τοπικές βροχές κυρίως στη δυτική Μακεδονία και τη Θράκη. Στην υπόλοιπη χώρα αυξημένες νεφώσεις με τοπικές βροχές. Σποραδικές καταιγίδ

Post
Ελλάδα Πέμπτη 13.02.2025

Τέμπη: Το τρένο που εμφανίζεται στα τρία βίντεο είναι η εμπορική αμαξοστοιχία

Δόθηκε στη δημοσιότητα το πόρισμα των δύο πραγματογνωμόνων, στους οποίους απευθύνθηκε ο ειδικός εφέτης ανακριτής, επιβεβαιώνοντας ότι η εμπορική αμαξοστοιχία που εμφανίζεται στα πρόσφατα βίντεο είναι

Post
Ελλάδα Πέμπτη 13.02.2025

Ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός προσφέρει ψυχοκοινωνική υποστήριξη στους κατοίκους της Σαντορίνης

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι δράσεις υποστήριξης των κατοίκων της Σαντορίνης από τα ειδικά κλιμάκια εθελοντών Σαμαρειτών - Διασωστών και κοινωνικών λειτουργών-ψυχολόγων του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού

Post
Ελλάδα Πέμπτη 13.02.2025

Ηλεία: Έτοιμος να παραδοθεί ο δράστης – Ισχυρίζεται πως πυροβόλησε στον αέρα

Μια φονική συμπλοκή σημειώθηκε στην Ηλεία, όπου ένας άνδρας βρέθηκε νεκρός με σφαίρα στο κεφάλι έξω από το σπίτι του. Το αιματηρό επεισόδιο εκτυλίχθηκε το πρωί της Πέμπτης (13/02) στην περιοχή Ρουπά

Post
Ελλάδα Πέμπτη 13.02.2025

Πατρινό Καρναβάλι: Αλλάζει η ημέρα της παρέλασης – Ο λόγος

Η παρέλαση των αρμάτων του Πατρινού Καρναβαλιού, που γινόταν το τελευταίο τριήμερο της Αποκριάς και συγκεκριμένα την Παρασκευή, δύο ημέρες πριν την κορύφωση των εκδηλώσεων με την μεγάλη παρέλαση της Κ