Έρευνα του Εργαστηρίου Παράκτιας & Θαλάσσιας Έρευνας του ΙΤΕ για την Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου
Το Εργαστήριο Παράκτιας & Θαλάσσιας Έρευνας του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας εκτελεί για την Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου ερευνητικό έργο που αφορά στη «Διεύρυνση Ανάπτυξης Τουριστικών Παράκτιων Παρεμβάσεων στην Παχειά Άμμο και στον Θόλο Καβουσίου» όπου γίνεται αποτύπωση της διάβρωσης, ανάλυση των αιτιών που τη προκαλούν, προτάσεις παρεμβάσεων στην ακτογραμμή με στόχο την αναστολή και διόρθωση των αρνητικών επιπτώσεών της στις παραλίες και παράκτιες υποδομές, και ταυτόχρονα τη βελτίωση της ασφάλειας και προσβασιμότητας σε αυτές.
Παράλληλα, στο πλαίσιο του έργου, στις παραλίες από την Παχειά Άμμο και δυτικά μέχρι τη περιοχή της γέφυρας Φρουζή, συλλέγονται δεδομένα και παρατηρήσεις για τις συγκεντρώσεις πλαστικών στην παράκτια ζώνη. Επίσης γίνεται μοντελοποίηση και μελέτη της μεταφοράς πλαστικών από πιθανές πηγές στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή που συμβάλλουν στο πρόβλημα, σε σχέση με τις ωκεανογραφικές συνθήκες μεταφοράς που επικρατούν, με ανάδειξη των διαδρομών που ακολουθούν μέχρι να φτάσουν στις παραλίες της περιοχή, τις περιοχές υψηλής συγκέντρωσής τους στη ακτογραμμή, όπως και τις εποχιακές εξάρσεις του φαινομένου.
Λόγω του αρνητικού αποτυπώματος αυτού του φαινομένου και στην παραλιακή περιοχή του Καλού Χωριού, ο Αντιπεριφερειάρχης της ΠΕΛ, κ. Γιάννης Ανδρουλάκης, έπειτα από την προτροπή του Προέδρου του τοπικού συμβουλίου κ. Γιάννη Βάρδα, ζήτησε την επέκταση της μελέτης και στη περιοχή αυτή. Ο επικεφαλής του εργαστηρίου κ. Νίκος Καμπάνης, συνεκτιμώντας την ένταση του προβλήματος και σε αυτή τη περιοχή και τη μακρά και εξαιρετική συνεργασία με τον αντιπεριφερειάρχη και το προσωπικό της ΠΕΛ, προσφέρθηκε να μελετήσει συνολικά τη περιοχή.
Οι επιτόπιες και από αέρος καταγραφές έδειξαν απογοητευτική κατάσταση σε πολλά σημεία της ακτογραμμής, τα οποία πάραυτα συνυπάρχουν με τοποθεσίες επί της ακτογραμμής με ιδιαίτερα ελκυστικό χαρακτήρα, τις οποίες το συγκεκριμένο έργο παράλληλα θα αναδείξει με την κατάλληλη τεκμηρίωσή τους.
Η μοντελοποίηση της μεταφοράς των πλαστικών στη ΝΑ Μεσόγειο και Λεβαντίνη δείχνει εποχιακές διαφοροποιήσεις των συγκεντρώσεων και των περιοχών, ενώ σε επόμενα βήματα θα γίνει αποκλιμάκωση των μοντέλων για να περιγραφούν σε τοπική κλίμακα και εντός της περιοχής μελέτης, οι σχετικές συμπεριφορές.
Στις εικόνες φαίνονται η υδροδυναμική και κυματική μέση εικόνα της περιοχής για τον Ιούλιο του 2022 (πάνω) και στιγμιότυπα από τις συγκεντρώσεις πλαστικών την ίδια χρονική περίοδο (κάτω), οι οποίες έχουν έντονο αποτύπωμα στις ΒΑ ακτές της Κρήτης.
«Η παρούσα κατάσταση δεν μας αποθαρρύνει. Με επιστημονική παρατήρηση και τεχνογνωσία, και βεβαίως με τη βοήθεια και την υποστήριξη των υπευθύνων, των φορέων και των πολίτων, το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά προς όφελος της περιβαλλοντικής αειφορίας της περιοχής και ανταποδοτικής κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης των παραλιακών περιοχών», δήλωσε ο επικεφαλής του εργαστηρίου, κ. Νίκος Καμπάνης.
Στα πλαίσια της ενημέρωσης και ανταλλαγής απόψεων με τους τοπικούς παράγοντες, φορείς και πολίτες, έγινε τη Δευτέρα 17 Ιουλίου 2023 συνάντηση εργασίας στη Παχειά Άμμο, παρουσία του Αντιπεριφερειάρχη κ. Γ. Ανδρουλάκη, του αντιδημάρχου τεχνικών έργων Δήμου Ιεράπετρας κ. Γιώργου Ασπραδάκη, της κας Ε. Μαργιούλας, Προϊσταμένης Τμήματος Τοπογραφίας Εποικισμού και Αναδασμού ΠΕΛ, του προέδρου του τοπικού συμβουλίου κ. Γιώργου Ραπάνη και πολίτων, στο πολιτιστικό κέντρο, όπου παρουσιάστηκαν τεκμήρια από τις επιτόπου παρατηρήσεις στην ακτογραμμή και αποτελέσματα από τη μοντελοποίηση του φαινομένου, ενώ παράλληλα καταγράφηκε η εμπειρία των ντόπιων από το πρόβλημα και συζητήθηκαν ιδέες και τρόποι αντιμετώπισής του.
Τη Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου 2023, έγινε αντίστοιχη συνάντηση στο πολιτιστικό κέντρο Καλού Χωριού, με διαδικτυακή παρέμβαση του αντιπεριφερειάρχη κ. Ανδρουλάκη, και παρουσία μεταξύ άλλων της κας Ε. Μαργιούλας, Προϊσταμένης Τμήματος Τοπογραφίας Εποικισμού και Αναδασμού ΠΕΛ, του προέδρου του τοπικού συμβουλίου Καλού Χωριού κ. Γ. Βάρδα, της κας Ελ. Δασκαλάκη προέδρου και του κ. Ν. Μαυρή γραμματέα του πολιτιστικού συλλόγου και της κας Καβουσανού μέλους του ΔΣ της κοινότητας.
Το εργαστήριο, σε συνεργασία με την ΠΕΛ, επίσης ξεκίνησε ερευνητικές δραστηριότητες που αφορούν τη διερεύνηση τρόπων περαιτέρω ανάπτυξης παράκτιων περιοχών, όπως ο Γούδουρας, ο Ξηρόκαμπος, ο Κουρεμένος, κα., αξιοποιώντας συνδυαστικά, μέσα από κατάλληλη τεκμηρίωση όπου μια κεντρική παράμετρος εκτίμησης είναι η διάβρωση της ακτογραμμής, το κατά τόπους περιβαλλοντικό και πολιτιστικό απόθεμα.