Η προστασία του κλίματος και των δασών εκτός του επίσημου αποτελέσματος της COP30 και φέτος
Η COP30 στο Μπελέμ της Βραζιλίας ξεκίνησε με μεγάλες ελπίδες και υποσχέσεις, όμως τελικά έληξε χωρίς σχέδια δράσης για τον τερματισμό της καταστροφής των δασών και της καύσης ορυκτών καυσίμων, καθώς οι γεωπολιτικές διαφωνίες φανέρωσαν για άλλη μια φορά την έλλειψη επαφής με τους πολίτες, που ζήτησαν δράση για το κλίμα.
Η πρώτη COP στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου θα έπρεπε να είχε καταλήξει σε ένα σχέδιο για τον τερματισμό της καταστροφής των δασών έως το 2030 και τη συγκράτηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας στον 1,5°C με σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων. Όμως, δεν έκανε ούτε το ένα ούτε το άλλο, ενώ δεν κατέληξε ούτε σε ουσιαστική ενίσχυση της χρηματοδότησης για το κλίμα.
Παρά το γεγονός ότι μια συμμαχία 90 χωρών άσκησε πιέσεις για να συμπεριληφθεί ένα σχέδιο δράσης για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, τα ορυκτά καύσιμα δεν περιλαμβάνονται στο τελικό κείμενο. Τελικά, οι κυβερνήσεις της Κολομβίας και της Ολλανδίας ανακοίνωσαν ότι θα συνδιοργανώσουν την πρώτη διεθνή Διάσκεψη για τη Δίκαιη Μετάβαση από τα Ορυκτά Καύσιμα τον Απρίλιο του 2026. Η Βραζιλία προσπάθησε να συμπεριλάβει ένα σχέδιο για τον τερματισμό της αποψίλωσης των δασών στο τελικό κείμενο, όμως και αυτό καταργήθηκε αφού συνδέθηκε με το σχέδιο για τα ορυκτά καύσιμα.
Η τελευταία ημέρα της COP σημαδεύτηκε από την ένσταση που υπέβαλαν η Κολομβία και άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής σχετικά με την έλλειψη προόδου για το θέμα του μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, η οποία οδήγησε σε προσωρινή αναστολή της ολομέλειας, πριν από την επίσημη έγκριση των αποτελεσμάτων της COP30.
Ο Jasper Inventor, αναπληρωτής διευθυντής προγράμματος της διεθνούς Greenpeace, δήλωσε: “Η COP30 ξεκίνησε με μεγάλη φιλοδοξία, αλλά κατέληξε σε απογοήτευση. Ήταν η στιγμή να περάσουμε από τις διαπραγματεύσεις στην εφαρμογή – και χάσαμε την ευκαιρία. Το αποτέλεσμα δεν ανταποκρίθηκε στην επείγουσα ανάγκη. Το όριο του 1,5°C δεν απειλείται απλώς, έχει σχεδόν χαθεί. Αυτή η πραγματικότητα αποκαλύπτει την υποκρισία της αδράνειας των COP, τη μία μετά την άλλη.”
“Η COP30 δεν έδειξε φιλοδοξία ούτε σχετικά με τα ορυκτά καύσιμα, ούτε με τη χρηματοδότηση ούτε με τα δάση. Δεν συμφωνήθηκε κανένα σχέδιο για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, κανένα σχέδιο για την προστασία των δασών και καμία ουσιαστική ενίσχυση της χρηματοδότησης για το κλίμα. Ωστόσο, τα εκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο και οι δεκάδες χιλιάδες στους δρόμους του Μπελέμ δείχνουν ότι η ελπίδα ζει έξω από τα τείχη της Διάσκεψης, καθώς οι κοινότητες συνεχίζουν να αντιστέκονται και να ξεσηκώνονται για τους λαούς μας και τον πλανήτη μας”.
Ο Κώστας Καλούδης, υπεύθυνος της εκστρατείας για το κλίμα στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace, δήλωσε: “Η ελληνική κυβέρνηση είδαμε ότι χρησιμοποιεί μια αντίστοιχη διγλωσσία σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα. Στην COP30 συμμετείχε στη συμμαχία των 90 χώρων που ζήτησαν σχέδιο δράσης για τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων (χωρίς βέβαια να πιέσει και ιδιαίτερα), την ώρα που παραδίδει τη χώρα στις εταιρείες πετρελαίου και αερίου για εξορύξεις υδρογονανθράκων και άλλες υποδομές αερίου, όπως μονάδες LNG και αγωγούς. Όσο όμως η κυβέρνηση προστατεύει τα συμφέροντα, οι πολίτες αντιστέκονται και διαμαρτύρονται. Χθες Κυριακή, χιλιάδες φορείς, οργανώσεις και πολίτες του Βόλου και της ευρύτερης περιοχής (ανάμεσά τους και το ελληνικό γραφείο της Greenpeace) πραγματοποίησαν πορεία διαμαρτυρίας ενάντια στη σχεδιαζόμενη μονάδα LNG στον Παγασητικό Κόλπο. Η δύναμη του κόσμου είναι πιο ισχυρή από τα συμφέροντα: σε κάθε έργο που σχεδιάζεται, θα μας βρίσκουν μπροστά τους.”
Η Carolina Pasquali, εκτελεστική διευθύντρια του βραζιλιανικού γραφείου της Greenpeace, δήλωσε: “Ο πρόεδρος Λούλα έθεσε υψηλούς στόχους, ζητώντας την κατάρτιση σχεδίων για τον τερματισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων και της αποψίλωσης, αλλά οι διχασμένοι ηγέτες των χωρών δεν μπόρεσαν να τους επιτύχουν. Είχαμε μπροστά μας ένα σταυροδρόμι – επαρκή χρηματοδότηση για τον στόχο του 1,5°C ή κλιματική καταστροφή – και ενώ πολλές κυβερνήσεις είναι πρόθυμες να δράσουν, μια ισχυρή μειοψηφία δεν είναι.
Αυτό το αδύναμο αποτέλεσμα δεν ανταποκρίνεται σε όσα άλλα συνέβησαν στο Μπελέμ. Η μεγαλύτερη συμμετοχή αυτοχθόνων σε μια COP για το κλίμα, αλλά και οι πορείες και οι διαμαρτυρίες που οργανώθηκαν έξω από την αίθουσα, οδήγησαν στην οριοθέτηση 14 περιοχών, με τέσσερις από αυτές να βρίσκονται στο τελικό στάδιο της διαδικασίας, εξασφαλίζοντας πάνω από 2,4 εκατομμύρια εκτάρια γης για τους αυτόχθονες πληθυσμούς της Βραζιλίας. Τα δικαιώματα, η ιδιοκτησία και οι γνώσεις των αυτοχθόνων πληθυσμών και των τοπικών κοινοτήτων, καθώς και τα δικαιώματα των ατόμων αφρικανικής καταγωγής, αναγνωρίστηκαν επίσης επίσημα – γεγονός που μπορεί να αλλάξει τις συζητήσεις στο μέλλον. Τα σχέδια για για τον τερματισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων και της αποψίλωσης και ένα ισχυρό χρηματοδοτικό αποτέλεσμα θα είχαν προσφέρει ένα ιστορικό αποτέλεσμα, αλλά η δουλειά συνεχίζεται.”