Ξάνθη: Παρεμβάσεις δομικής αποκατάστασης και πυροπροστασίας του Πολυστύλου, στον αρχαιολογικό χώρο των Αβδήρων
Το υπουργείο Πολιτισμού προχωρεί σε επεμβάσεις αποκατάστασης και ανάδειξης του γωνιακού παράλιου Πύργου Π3 της οχύρωσης του Πολυστύλου, συμπληρωματικού αρχαιολογικού χώρου των Αβδήρων, στην Ξάνθη, καθώς και στην εφαρμογή συστήματος ενεργητικής πυροπροστασίας του μνημειακού χώρου. Όπως αναφέρει ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, οι επεμβάσεις εντάσσονται στο συνολικό έργο ανάδειξης συμπληρωτικών αρχαιολογικών χώρων Αβδήρων, το οποίο χρηματοδοτείται από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Το Πολύστυλο είναι επισκέψιμος χώρος με ελεύθερη πρόσβαση, δίπλα στον οργανωμένο και επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο των Αβδήρων. Το υπουργείο Πολιτισμού, δια της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Ξάνθης, πέρα από επεμβάσεις σε εμβληματικά μνημεία της περιοχής, μεριμνά για την προστασία μικρότερων αρχαιολογικών χώρων, όπως είναι η διάσωση των οικοδομικών καταλοίπων του Πολυστύλου, τα οποία από την ανασκαφή τους μέχρι σήμερα, δεν έχουν, ουσιαστικά, δεχθεί σωστικές επεμβάσεις. Οι εργασίες εστιάζουν στη δημιουργία δικτύων αρχαιολογικής περιήγησης και στην ενοποίηση του βυζαντινού Πολυστύλου με το οργανωμένο τμήμα του αρχαιολογικού χώρου των Αβδήρων, αξιοποιώντας τις υφιστάμενες υποδομές. Συγχρόνως, θωρακίζουμε τον χώρο έναντι πυρκαγιάς, καθώς ο κίνδυνος είναι υψηλός, όπως μαρτυρούν και τα περιστατικά φωτιάς, που κατά περιόδους εκδηλώνονται στην ευρύτερη περιοχή».
O βυζαντινός οικισμός του Πολυστύλου καταλαμβάνει τμήμα της αρχαίας πόλης των Αβδήρων. Περιορίζεται στο χαμηλό παραθαλάσσιο μέτωπο, όπου ήταν η Ακρόπολη της αρχαίας πόλης και οριοθετείται από δικό του περίβολο. Αποτέλεσε μικρή οχυρωμένη ναυτική πόλη, η οποία φαίνεται να δημιουργήθηκε στα τέλη του 4ου αιώνα και καταστράφηκε τον 14ο αιώνα από τους Οθωμανούς. Ορατά είναι σήμερα τα τείχη (7ος και 14ος αι.), το προτείχισμα, δύο εσωτερικά διατειχίσματα, επισκοπικός ναός με τα προσκτίσματά του (9ος-12ος αιώνας), λουτρώνας (4ος-5ος αιώνας), νεκροταφείο και μονόχωρος κοιμητηριακός ναός (12ος-14ος αιώνας). Εκτός των τειχών έχει ανασκαφεί τρίκλιτη βασιλική και γύρω της νεκροταφείο (6ος-12ος αιώνας). Το λιμάνι του Πολυστύλου, που ταυτίζεται με αυτό της αρχαίας πόλης, διακρίνεται δυτικά του λόφου, μέσα στο σύγχρονο λιμάνι. H βυζαντινή οχύρωση ακολουθεί σε γενικές γραμμές το περίγραμμα του λόφου. Ο Πύργος αποτελεί αμυντική τετράπλευρη κατασκευή, στη νοτιοδυτική γωνία του οχυρωματικού περιβόλου της πόλης, σε κοντινή απόσταση από το θαλάσσιο μέτωπο.
Σύμφωνα με το ΥΠΠΟ, το έργο αφορά στην ενίσχυση της στατικής επάρκειας και στη δομική αποκατάσταση του παράλιου πύργου Π3, ο οποίος αποτελεί αμυντική τετράπλευρη κατασκευή, σε κοντινή απόσταση από το θαλάσσιο μέτωπο. Σώζεται σε ύψος καλύτερα από τους υπόλοιπους λόγω του βαθμού δυσκολίας στην πρόσβαση. Η κύρια βλάβη του Πύργου είναι η απώλεια δομικής μάζας, ειδικά σε κρίσιμα τμήματα της βάσης. Επιπλέον παρατηρείται σημαντική ρηγμάτωση στο ανατολικό τμήμα του. Οι εργασίες δομικής αποκατάστασης περιλαμβάνουν επείγουσες εργασίες στερέωσης -αρμολόγησης- ανάκτησης της λιθοδομής του Πύργου Π3.
Στο στάδιο της δομικής αποκατάστασης, τα κατεστραμμένα τμήματα των τοίχων του Πύργου προβλέπονται να ανακατασκευαστούν και να συμπληρωθούν, ώστε να ομαλοποιηθεί η κατανομή των τάσεων και να ανακτηθεί η διαταραγμένη μορφή και δομή του. Οι εργασίες αυτές έχουν επείγοντα χαρακτήρα, διότι αφορούν στη θεραπεία των κρίσιμων τμημάτων του φέροντος οργανισμού που έχουν υποστεί βλάβη. Καθώς, το Πολύστυλο βρίσκεται δίπλα σε δασική έκταση και σε περιοχή με έντονη θαμνώδη βλάστηση, είναι επιβεβλημένη η υλοποίηση απαραίτητων μέτρων πυροπροστασίας για την ασφάλεια των επισκεπτών, του προσωπικού, των μνημείων και των υποδομών, καταλήγει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟ.